Shavkat Mirziyoyev: uy-joy qurilishi iqtisodiy rivojlanishning asosiy omilidir.

Umuman olganda, 2024 yilda mamlakatimizda 21,4 million kvadrat metr turar joy va 19,1 million kvadrat metr noturar obyektlar qurildi, bu esa jami 40,5 million kvadrat metr binolar va inshootlarga to'g'ri keladi.

O'tgan yilda 100 mingta yangi turar joy uylari qurilishi natijasida pudratchilik, boshqaruv va xizmat ko'rsatish, qurilish materiallari va transport kabi sohalarda 350 ming kishi band bo'ldi. Mebel sanoati, elektrotexnika, to'qimachilik va qurilish materiallari kabi sektorlarda 11 trillion so'mlik qo'shimcha bozor ochildi.

2024 yilda qurilishni rag'batlantirish maqsadida 17 trillion so'm ipoteka kreditlari ajratildi, qurilish kompaniyalari va rivojlantiruvchilarga 3 trillion so'm aylanma mablag'lar taqdim etildi.

Shu sababli, davlat rahbari hokimlar turar joy qurilishini nafaqat ijtimoiy yoki qurilish masalasi sifatida, balki mintaqaning iqtisodiy rivojlanishining asosiy "drayveri" sifatida ko'rishlari kerakligini ta'kidladilar.

Majlisda shuni ta'kidlab o'tdiki, barcha hokimlar qurilishning iqtisodiyotimiz va aholi farovonligi uchun qanchalik muhimligini tushunmaydi.

O'tgan yilda Toshkent, Navoiy, Buxoro, Xorazm va Samarqand viloyatlarida turar joy qurish ishlari yaxshi tashkil etilganligi aytildi.

Shu bilan birga, "Yangi O'zbekiston" turar joy majmualaridagi qurilish ishlari talablarni qondirmasligi ta'kidlandi.

Karakalpakiston, Jizzax va Sirdaryo kabi hududlarda infratuzilma va pudratchilar bilan hamkorlik ishlari o'z holiga tashlab qo'yilgan. Xorazm viloyatida 98 ta yer maydonida qurilish boshlanmadi, Buxoroda — 65, Jizzaxda — 19, Navoiy viloyatida esa — 12 ta, auktsionda sotib olingan maydonlarda.

Bazida joylashgan ba'zi uylar aholidan va infratuzilma dan uzoqda qurilgani sababli, bir yildan ortiq vaqt davomida sotilmadi.

"Yangi O'zbekiston" turar joy majmualari uchun mutlaqo yangi tizim joriy etilishi ta'kidlandi.

Endi ushbu turar joy majmualari uchun ajratilgan yer maydonlarining loyihalash ishlari ikki oy ichida yakunlanishi, qurilish boshlanishi esa uch oydan kechiktirilmasligi kerak. Ushbu muddatlar buzilgan taqdirda, yer qaytariladi va maydon qayta auktsionga qo'yiladi.

15 kun ichida loyiha ekspertizasini o'tkazmagan tashkilotlar litsenziyasidan mahrum etiladi.

Qurilishda "eskrou" tizimi joriy etiladi. Ushbu tizim rivojlantiruvchilarga hozirgi stavkalardan pastroq foizlar bilan mablag' jalb qilish imkonini beradi. Muhimi, rivojlantiruvchilarni moliyalash uy qurilishi boshlanishi bilan boshlanadi va davom etadi.

Fuqarolar qurilish boshlanishi bilan ipoteka va subsidiyalarni olishlari, shuningdek, uyni tugatishdan oldin sotish imkoniyatiga ega bo'lishlari mumkin. Bu esa xaridorlar uchun kafolatlangan himoya ta'minlaydi.

Majlisda aytilishicha, ob'ektning 50% qismi qurilganda, fuqarolar kredit va subsidiyalar olishlari mumkin. Ushbu tartib nafaqat imtiyozli, balki tijorat ipotekasi uchun ham qo'llaniladi.

Qurilish kompaniyalari ish boshlanishidan to tugashigacha, lekin 12 oydan oshmasligi sharti bilan, yer soliq to'lashdan ozod qilinadi. Agar ob'ekt belgilangan muddatda topshirilmasa, rivojlantiruvchi yer solig'ini ikki barobar ko'p to'lashga majbur bo'ladi.

"Yangi O'zbekiston" turar joy majmualari uchun ajratilgan yer maydonlarining 10% i tijorat ob'ektlarini qurish uchun yagona lot sifatida auktsionga qo'yiladi.

Ushbu uylarning pastki qavatlarida shaxsiy bolalar bog'chalari tashkil etishga ruxsat beriladi va ular mulk solig'idan ozod qilinadi.

Hokimlarga ushbu majmualarga ko'chiriladigan aholining ehtiyojlarini hisobga olish va ushbu binolarning pastki qavatlarida bolalar bog'chalari tashkil etishni boshlash vazifasi yuklatildi.

Mamlakatimizda 2030 yilgacha kamida 100 ta "Yangi O'zbekiston" turar joy majmuasini qurish rejalashtirilmoqda.

Yangi massivlar uchun yer maydonlari tuman yoki shahar markazidan 1-2 kilometr masofada ajratiladi, bu yerda kamida 70 ming kishi yashaydi. Ushbu massivlarning har birida 100 ming kvadrat metr turar joy uylari quriladi.

Ushbu yilda "Yangi O'zbekiston" turar joy majmualarining infratuzilmasi uchun 1,2 trillion so'm ajratiladi.

Hozirgi kunda ushbu massivlarni qurish uchun mas'ul bitta tashkilot yo'q va yer maydonlari qayerda ajratilishi, infratuzilma qanday rivojlanishi, daraxtlar qayerga ekilishi, sug'orish va drenaj tizimi qanday bo'lishi kabi masalalar hal etilmagan.

Ushbu ishlarni tashkil etish uchun "Uz uyim" (Mening uym) kompaniyasi tashkil etiladi. Ushbu kompaniya "Yangi O'zbekiston" turar joy majmualarini yer tanlash, loyiha, qurilish va ekspluatatsiya qilish uchun mas'ul bo'ladi.

Mas'ul shaxslarga yaqin besh yil ichida uy-joy siyosatini ishlab chiqish uchun xalqaro ekspertlarni jalb qilish vazifasi yuklatildi.

O'tkazilgan uchrashuvlarda ko'pchilik rivojlantiruvchilar yer maydonlarini olish, kreditlar, qurilish ruxsatnomalari, infratuzilma, foydalanishga topshirish va uy sotish bilan bog'liq muammolarni ko'tardilar.

Masalan, o'tgan yili 5 ming kvadrat metrli 150 ta ko'p qavatli uy mablag' yetishmasligi sababli qurilmay qoldi. Shu munosabat bilan rivojlantiruvchilarga aylanma mablag'lar uchun jalb qilingan xorijiy mablag'lardan 310 million dollar ajratish taklifi ma'qullandi.

Shaxsiy gaz isitish tizimiga ega 18 ming kvadrat metrli uy foydalanishga qabul qilinmayapti. Har bir holatni o'rganish va muammoni hal qilish bo'yicha takliflar kiritish uchun ishchi guruh tuzish vazifasi berildi.

Ushbu yilda markazlashtirilgan isitish va ovqat tayyorlash uchun elektr plitalari bilan 135 ming kvadrat metrli ko'p qavatli uylarni qurish zarurligi ta'kidlandi.

Markaziy va ichki ko'chalarda yoritish bo'yicha isrofgarchilikni kamaytirish dasturini ishlab chiqish vazifasi berildi.

Liftlarni foydalanishga topshirishdagi 2-3 oylik kechikishlar sababli har bir mintaqada kamida ikkita jamoa tashkil etish va liftlarni xizmat ko'rsatish va ta'mirlash uchun 20 kishini o'qitish zarurligi belgilandi.

Mamlakatimizda rasmiy ish joyi bo'lmagan, lekin daromadga ega fuqarolarga deklaratsiya asosida ipoteka krediti olish imkoniyati beriladi.

Biroq, hozirgi kunda chet elda ishlaydigan fuqarolar "O'zbekistonda rasmiy daromad yo'qligi" sababli kreditlar va subsidiyalar olish imkoniyatiga ega emaslar.

Mas'ul shaxslarga chet elda ishlaydigan va so