So'nggi 10 yil ichida qaysi yangi so'zlar mashhur bo'lib qoldi: qidiruv so'rovlari bo'yicha tadqiqot.
Rus tili doim yangi so'zlar bilan boyib bormoqda, ularning bir qismi tezda kundalik nutqqa kirsa, boshqa qismi keng auditoriya uchun sirli bo'lib qolmoqda. 2024 yil va so'nggi o'n yil ichida qaysi neologizmlar eng katta qiziqish uyg'otganini bilish maqsadida "Yandeks" mutaxassislari 2015 yildan 2024 yilgacha bo'lgan davrda "nima bu", "bu nima" va "nima degani" so'zlari bilan bog'liq qidiruv so'rovlarini tahlil qildilar. Ushbu ma'lumotlar asosida har bir yil uchun eng mashhur noma'lum so'zlarning top-5 ro'yxati tuzildi, shuningdek, ularga bo'lgan qiziqish dinamikasi kuzatildi.
2024 yilda nima qidirildi
2024 yilning eng mashhur qidiruv so'rovlari quyidagi so'zlar bo'ldi:
1. Doks
2. Skuf
3. Pikmi
4. Normis
5. Vonyonizm
Ushbu beshtadan uchta so'z insonlar xarakteristikalariga bog'liq. Masalan, skuflar 30 yoshdan oshgan, o'ziga e'tibor bermaydigan, sportdan qochadigan va sog'lom bo'lmagan ovqatlanadigan erkaklarni anglatadi. Pikmi — bu qarama-qarshi jinsning ma'qullashini qozonishga intilayotgan qizlar, normis esa — hech qanday e'tiborli xususiyatga ega bo'lmagan va o'rtacha statistik me'yorlarga mos keladigan kishi.
Doks so'zi "doksni kut" yoki "senga doks buyurtma qilingan" kabi iboralarda ishlatiladi. U internetda maxfiy ma'lumotlarni topish va keyinchalik shantaj yoki boshqa noqonuniy harakatlar uchun foydalanishni anglatadi.
Topda oxirgi o'rinda vonyonizm — minimalizm, sog'lom turmush tarzi va o'z-o'zini ta'minlashga qaratilgan trend. Uning ommalashuvi Janubiy Koreyalik qo'shiqchi va model Chang Vonyon ismi bilan bog'liq.
Oxirgi 10 yil ichida mashhur neologizmlar
2015 yildan 2024 yilgacha bo'lgan retrospektivada mashhur so'zlar orasida moda, musiqa, texnologiyalar, internet madaniyati va hatto sport bilan bog'liq atamalar uchraydi. Mana, ulardan ba'zilari:
2015: kraftli, punchlayn, dripka
2016: mikrobleyding, veyp, dratuti
2017: spinner, fleksit, rayzap
2018: krinj, slime, popsocket
2019: fonk, vislovo, glampling
2020: lokdaun, auf, covid
2021: pop-it, simpl-dimpl, rils
2022: altushka, kinn, konfcall
2023: splitovat, kvadrobiq, svatnut
Har bir so'z o'z mashhurligi yilida qiziqishning keskin oshishi tufayli topga kirdi.
Yangi so'zlarga qiziqish qanday o'zgardi
Tahlil shuni ko'rsatdiki, neologizmlar har xil tarzda harakat qiladi. Ba'zi so'zlar, masalan, covid yoki patimeyker tezda mashhurligini yo'qotdi. Birinchisi kundalik leksikonga kirsa, ikkinchisi — dolzarbligini yo'qotdi.
Boshqa so'zlar, aksincha, bir necha yil davomida qiziqish uyg'otmoqda. Masalan, fonk (musika janri) va simp (boshqaga haddan tashqari e'tibor beradigan kishi) kabi atamalarning mashhurligi yillar o'tishi bilan saqlanib qolmoqda.
Ba'zi so'zlar esa vaqt o'tishi bilan mashhur bo'lib bormoqda. Masalan, kinn (internet madaniyatida mashhur atama) so'ziga qiziqish 2022 yildan 2024 yilgacha oshib bordi. Rils — ijtimoiy tarmoqlarda hit bo'lgan videoformat bilan ham shunday vaziyat kuzatilmoqda.
Har yili rus tiliga zamonaviy tendentsiyalar, internet madaniyati va texnologiyalarning rivojlanishini aks ettiruvchi yangi so'zlar kirib kelmoqda. Ba'zilari tilda mustahkam o'rin egallasa, boshqalari shunchaki paydo bo'lgani kabi tezda yo'qolib ketadi. Biroq, har bir so'z — bu tildagi jonli tarixning bir qismi bo'lib, odamlarning turli yillarda qiziqishlari nimadan iboratligini ko'rsatadi.