O'zbekistonda bojxona nazoratida sun'iy intellektni joriy etish rejalashtirilmoqda.

Bu o'zgarishlar yuk va yo'lovchi oqimining sezilarli darajada oshishiga olib keldi. Chegarani kesib o'tayotgan transport vositalarining soni sakkiz barobar ortib, deyarli 5 millionga yetdi. Bojxona tushumlari 2023 yilda 63 trillion so'mdan oshib, to'qqiz barobar ko'paydi. Yuklarni rasmiylashtirish vaqti importda uch soat, eksportda esa yigirma daqiqagacha qisqargan.

Bojxona jarayonlarining soddalashtirilishi deyarli 6 mingta eksportchi va 20 mingta importchiga vaqt va moliyaviy resurslarni sezilarli darajada tejash imkonini berdi. Natijada O'zbekiston xalqaro logistika reytingida bojxona ko'rsatkichlari bo'yicha 140-o'rindan 74-o'ringa ko'tarildi.

Biroq, kelgusida raqamlashtirish, jarayonlarni tezlashtirish va bojxona boshqaruvining qulayligini oshirish bilan bog'liq hal qilinmagan vazifalar mavjud. Ta'limot davomida ushbu muammolarni hal qilishga qaratilgan choralar taqdim etildi.

So'nggi yillarda bojxona zonasida tovarlarni qayta ishlash imkoniyatlari sezilarli darajada kengaytirildi, bu esa eksport qilinayotgan qayta ishlangan mahsulot hajmini 1 milliard dollardan oshirishga imkon berdi. Ushbu mexanizmni yanada optimallashtirish, joriy yilda ushbu ko'rsatkichni 1,5 milliard dollarga oshirish uchun sharoitlar yaratadi.

Qo'shni davlatlar bilan savdo va turizm aloqalarining faol rivojlanishi sababli yo'lovchi oqimining va avtomobil transporti harakatining ikki barobar oshishi kutilmoqda. Bu esa infratuzilmani modernizatsiya qilish va bojxona punktlarining o'tkazuvchanligini oshirishni talab qiladi.

Taklif qilingan yechimlardan biri avtobus reyslari yo'lovchilari haqida oldindan ma'lumot olish tizimini joriy etishdir, bu aviatashuv amaliyotiga o'xshashdir. Bu chegara o‘tkazish jarayonini tezlashtiradi va avtobuslarni rasmiylashtirish vaqtini ikki barobar qisqartiradi. Bundan tashqari, eng yirik bojxona postlarida yengil avtomobillar va avtobuslar uchun "qizil" va "yashil" yo‘laklar tizimini sinov rejimida ishga tushirish rejalashtirilmoqda.

Bojxona nazorati tizimida sun'iy intellekt texnologiyalarini joriy etishga alohida e'tibor qaratildi. Jahon bankining qo'llab-quvvatlashi bilan tadbirkorlarning ishonchlilik darajasini baholashga imkon beruvchi xavf tahlili tizimi takomillashtiriladi. Bu 122 ta mezon, jumladan, moliyaviy barqarorlik, soliq intizomi va savdo tarixi bo'yicha baholash imkonini beradi. Shuningdek, sun'iy intellekt yordamida tovarlarning rentgen tasvirlarini tahlil qilish avtomatlashtiriladi, bu esa potentsial xavflarni aniqlashga qaratilgan.

Prezident taqdim etilgan tashabbuslarni ma'qulladi va bojxona jarayonlarini yanada qulaylashtirish, tadbirkorlar va sayyohlarni tezkor xizmat bilan ta'minlash zarurligini ta'kidladi. U shuningdek, O'zbekistonning WTOga qo'shilish jarayonida bojxona qonunchiligini Jahon savdo tashkiloti talablariga muvofiq keltirishni buyurdi.

Bundan tashqari, davlat rahbari sun'iy intellekt, raqamli texnologiyalar va xavf tahlili sohalarida yuqori malakali kadrlarga tayyorgarlik ko'rish uchun Bojxona institutini rivojlantirish muhimligini ta'kidladi. Bojxona boshqaruvi sohasida mutaxassislarni amaliy tayyorlashni takomillashtirish va dual ta'limni kengaytirishga alohida e'tibor qaratiladi.