Kun.uz 17 dekabrda, foydalanuvchilar va kompaniya vakillariga tayanib, xabar berdi , O'zbekistonda elektromobillarni zaryadlash stansiyalarini o'chirish jarayoni boshlanganini.
Shundan so'ng, Energetika vazirligi, stansiyalarni tarmoqdan o'chirish haqida buyruq bermaganligini e'lon qildi. "Hududiy elektr tarmoklari" aksiyadorlik jamiyati ham buni inkor etdi va faqat qarzi bor iste'molchilar o'chirilayotganini ma'lum qildi.
"Bizning stansiyalarimiz hozir ham ishlamaydi"
Ushbu vaziyat bo'yicha zaryadlash stansiyalari bozorida faoliyat yuritayotgan kompaniyalar yana Kun.uz ga murojaat qildilar.
“Hamma narsa 9 dekabrdan boshlandi. "Hududiy elektr tarmoklari" AJ bilan bog'liq tashkilotlar Toshkentdagi bizning stansiyalarimizni ommaviy ravishda o'chira boshladilar. Hozirgi kunda 24 ta stansiyamiz ishlamaydi, ular muhrlangan. Sababi, elektr energiyasi uchun qarz mavjudligi aytilmoqda. Ko'pchilik stansiyalar boshqa ob'ektlarga — savdo markazlari, restoranlar, mehmonxonalar va supermarketchalarga ulangan transformatorlarga bog'langan. Biz ularning bilan shartnomalar imzolaganmiz. Transformatorlar egalari, o'z navbatida, elektr energiyasi uchun to'lovni amalga oshiradilar.
Masalan, Index bozorida biz 4 ta stansiya o'rnatdik va bu yerda biz subabonentlar hisoblanamiz. Ya'ni, biz ishlatilgan elektr energiyasini to'g'ridan-to'g'ri bozorga to'laymiz. Bu nuqtai nazardan, hatto kelgusi oylarda biz oldindan to'lov qilganmiz. Ammo "Hududiy elektr tarmoklari" AJ xodimlari kelib, faqat bizning stansiyalarimizni o'chirib ketishdi, boshqa ob'ektlar bozorga elektr energiyasi olishda davom etmoqda. Agar qarz mavjud bo'lsa, elektr energiyasi bozorning hammasiga o'chirilishi kerak edi, lekin buning o'rniga faqat bizning hisoblagichimiz muhrlandi.
Shunga o'xshash holatlar restoranlardagi avtoturargohlarida ham sodir bo'ldi, bu yerda bizning stansiyalarimiz o'rnatilgan. Stansiyalar restoranlarga tegishli, biz esa texnik xizmat ko'rsatamiz. Shu bilan birga, bir oy oldin iste'mol qilish uchun oldindan to'lov amalga oshirilgan. Biroq, elektrchilar faqat stansiyani o'chirib, restoran odatdagi tartibda ishlashda davom etmoqda.
Shuningdek, agar aqlli hisoblagichlar o'rnatilgan bo'lsa, mablag'lar tugagach, tizim avtomatik ravishda elektr energiyasini uzib qo'yadi, to'g'rimi?” — deya ta'kidlagan kompaniya rahbarlaridan biri Kun.uz bilan suhbatda.
Uning so'zlariga ko'ra, benzinli avtomobillardan farqli o'laroq, elektromobillarning boshqa muqobili yo'q. Stansiyalarning yopilishi, ayniqsa qish oylarida, haydovchilar uchun jiddiy noqulayliklar keltirib chiqaradi.
Megawatt Energy kompaniyasining xodimi Gazeta.uz ga xabar berganidek, o'tgan haftaning boshida ularning taxminan 20 ta stansiyasi ham o'chirilgan.
Toshkentda zaryadlash stansiyalarini yechishni talab qilmoqda
Elektromobillarni zaryadlash sohasida faoliyat yuritayotgan tadbirkorlar nafaqat daromadsiz qolish, balki stansiyalarsiz qolish xavfiga duch kelmoqdalar. O'tgan haftaning oxiridan boshlab ular Kadastr agentligidan o'rnatilgan stansiyalarni yechish talabi bilan xatlar qabul qilishni boshladilar.
Xatlarda, uskunalar noqonuniy yer egallash sababli yechilishi kerakligi ko'rsatilgan. Talablar bajarilmasa, er uchastkasini o'z ixtiyorida egallash va uning ustida qurilish ishlari olib borish uchun ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi 60-modda asosida ish qo'zg'atilishi ko'zda tutilgan.
“Men Toshkent shahar Kadastr boshqarmasiga murojaat qildim. Ular Toshkentdagi barcha stansiyalar ro'yxatini va ularning o'rnatilishi qonuniyligini tasdiqlovchi hujjatlarni so'radilar. Ular restoranlar o'z mijozlari uchun avtoturargohlar tashkil etish huquqiga ega ekanligini, lekin bu avtoturargohlar ustida zaryadlash stansiyalarini o'rnatish noqonuniy ekanligini aytdilar. Men qonuniy yo'l borligini va u mavjudmi, deb so'radim. Javob: "Yo'q".
Shuningdek, ular Toshkentda K-savdo tizimi bir necha yildan buyon ishlamayotganini tan oldilar. Ya'ni, bu qonuniy bo'lishi uchun nima qilish kerakligi bo'yicha javob yo'q”, — dedi tadbirkorlardan biri.
Kadastr agentligi matbuot xizmati Gazeta.uz ga xabar berishicha, tekshirishlar yer uchastkalari maqsadga muvofiq bo'lmagan holda foydalanilayotganligini aniqladi. Xususan, zaryadlash stansiyalari boshqa maqsadlar uchun ajratilgan hududlarda o'rnatilgan.
Kun.uz agentlikka bunday holatlarda qanday qonuniy yo'l mavjudligini so'radi, ammo hozircha buni aniqlovchi javob olinmadi.
Eslatib o'tamiz, prezidentning “Elektromobillarni ekspluatatsiya qilish infratuzilmasini kengaytirish chora-tadbirlari to'g'risida” qaroriga muvofiq, 2024 yil 1 yanvardan boshlab, O'zbekistonda quriladigan savdo va biznes markazlari, ko'ngilochar va rekreatsion zonalar, avtomobil yoqilg'i quyish stansiyalari, mehmonxonalar va xalqaro hamda milliy avtomobil yo'llari bo'yida joylashgan infratuzilma ob'ektlariga elektromobillarni zaryadlash stansiyalari majburiy ravishda kiritilishi kerak.
Bundan tashqari, Vazirlar Mahkamasining noyabr oyidagi qarorida 2025 yil oxirigacha O'zbekistonda 32 mingdan ortiq zaryadlash stansiyalari o'rnatilishi ko'zda tutilgan.